Tết thanh minh
là gì và chính xác là ngày nào? Ngày Thanh minh hàng năm tính theo dương lịch
là ngày 5-4. Trừ năm nào tháng hai dương lịch có 29 ngày thì ngày Thanh minh sụt
lại một ngày, có đúng vậy không?
Trả lời
Rất nhiều bạn đọc gửi thư hỏi Ban biên tập để tìm hiểu
chính xác tết thanh minh là ngày nào. Theo tài liệu mà tôi tham khảo được thì
Thanh minh là lễ tiết hàng năm trong đời sống văn hóa truyền thống của người Á
Đông, phát xuất từ Trung Quốc, sau ngày Lập xuân 45 ngày, sau ngày Đông chí 105
ngày.
Đối chiếu ngày tiết với ngày dương lịch thì ngày tiết
tính theo hệ mặt trời có chênh một ngày vì theo dương lịch cứ bốn năm thì nhuận
một ngày (tháng hai có 29 ngày, thay vì 28 ngày). Tiết Lập xuân bắt đầu vào
ngày bốn hoặc năm tháng Hai dương lịch; còn tiết Đông chí bắt đầu vào ngày 22
hoặc 23 tháng Mười Hai dương lịch.
Theo cách tính như trên thì Thanh minh có thể bắt đầu vào
ngày năm hoặc sáu tháng Tư dương lịch. Cứ theo đó mà tính ra ngày Thanh minh.
Theo âm lịch truyền thống Trung Quốc thì ngày này thường rơi vào ngày đầu tháng
ba âm lịch. Nếu rơi đúng vào ngày mùng ba tháng Ba âm lịch thì gọi đó là ngày
“Thanh minh đích thực”.
Ngoài ra thì ngày tết thanh minh mùng 3 tháng 3 âm lịch
thì ở các nước Á Đông. Đặc biệt là Trung Quốc và Việt Nam có phong tục tảo mộ.
Với đạo lý uống nước nhớ nguồn, từ xa xưa Tết Thanh minh đã trở thành lễ hội
quan trọng, thiêng liêng, đi sâu vào tiềm thức của biết bao người Việt Nam
trong và ngoài nước.
Thanh minh tuy không
phải là cái tết lớn, nhưng lại gắn liền với đạo đức, với bổn phận con người Việt
Nam – bổn phận của con cháu tưởng nhớ công lao của tổ phụ, của những người đi
trước. Đây chính là ngày giỗ tổ chung để mọi người có dịp báo hiếu, trả nghĩa,
gọi là đền đáp phần nào ơn sinh thành tạo dựng của tổ tiên.
Tết Thanh minh mang
ý nghĩa cội nguồn, nhắc chúng ta không quên hướng về quê cha đất tổ. Người dân
nhiều nơi kết hợp Tết Thanh minh với Tết Hàn thực, tức ngày bánh trôi bánh
chay, được tổ chức vào ngày 3 tháng Ba âm lịch. Tuy nhiên, trên thực tế Tết
Thanh minh đi theo quy luật vận hành của mặt trời – lịch dương, chứ không theo
lịch mặt trăng – lịch âm, thường rơi vào ngày 4 hoặc ngày 5 của tháng Tư dương
lịch.
Phong tục làm cỏ các phần mộ (lễ tảo mộ), sửa sang, thắp
hương, đặt hoa quả thành kính tưởng nhớ ông bà tổ tiên là những hoạt động không
thể thiếu trong ngày lễ quan trọng này.
Theo Tuvihangngay.vn
